Rangoli magija indijske umetnice Latike Ćavde
Video prezentacija rangoli umetnosti čiji je autor indijska umetnica Latika Ćavda (Latika Chawda).
Rangoli, umetnost oslikavanja pločnika ispred kućnog praga. Rangoli se prvobitno odnosio na običaj da žene svakog dana oslikavaju pločnike ispred kućnog praga i to u vreme velikih praznika, da bi se umetnost kasnije proširila i na druge javne prostore i tako postala svojevrsna umetnost na otvorenom. Reč rangoli potiče iz sanskrita, od reči rangaavali (reč rang na hindi jeziku ima značenje „boja“ dok avali ima značenje „niz boja“). Gotovo svaka indijska država ima svoj naziv za rangoli, te tako nazivi za ovu indijsku umetnost variraju od jedne do druge indijske države.
U duhovnom smislu, Indusi veruju da oslikavanje pločnika ispred kućnog praga rangoli tehnikom donosi sreću, te da iz kuće tera zle sile. Iz tog razloga se pločnici ispred kućnog praga oslikavaju svakog jutra i to dezenom koji ima određeno spiritualno značenje i kojim želi da se privuče određena energija. Rangoli je izuzetno stara umetnost koja datira još iz Vedskog perioda a pominje se i u čuvenom indijskom epu „Ramajana“. Dakle, još u doba drevne Indije, žene su morale da znaju vojne veštine, da recituju tekstove iz Vede i da budu umešne u oslikavanju oltara i to upravo rangoli tehnikom. Ono što je zanimljivo, to je da je ova umetnost kratkog veka jer se istog tog dana pločnik ispira vodom, a naredni dan započinje oslikavanjem novog dezena.
Suština rangoli umetnosti leži u raznovrsnim dezenima na kojima najviše prednjače floralni (lotus, neven, ruža) i animalni (paun, ptice) motivi ili hindu božanstva (Ganeš, Krišna). rangoli umetnik, prvo odabere prostor koji će oslikati, zatim belom kredom naslika dezen a potom ga boji (uglavnom prstima, najčešće palcem) raznim bojama. Za bojenje dezena, uglavnom se koristi obojeni pirinač, obojeno brašno, pesak u boji ili latice cveća (najčešće latice nevenog cveta). Rangoli umetnost je izuzetno popularna umetnost u Indiji, a u prilog tome govore i brojna takmičenja na kojima se rangoli umetnici nadmeću ko će što maštovitije i raskošnije oslikati neki dezen. U početku se rangoli oslikavao za vreme velikih praznika i svetkovina, poput najvećeg hindu praznika Divalija (Diwali), a danas se rangoli oslikava u prilikama koje se ne odnose samo na svetkovine i razne svečane prilike. Rangoli, s vremenom dobija i nove forme, te se tako, na primer, u indijskoj državi Radžastan, gde se Rangoli naziva mandana oslikavaju zidovi velikih površina i to trajnim bojama, te tako ti svojevrsni indijski murali ostaju trajno sačuvani.
Latika Ćavda je rođena 1986. godine u Džabalpuru. Trenutno je student doktorskih studija. Bavi se prevodilaštvom, rangoli umetnošću, dizajnom odeće i nakita... Saradnik je brojnih indijskih časopisa i srpskog časopisa „Alia Mundi“. Osnivač je firme Indian Translators Group. Živi u gradu Varda u indijskoj državi Maharaštra.
**************************************************************
Latika Chawda was born in 1986 in Jabalpur. She is pursuing her Ph. D. in Translations. She is a translator, Rangoli artist, fashion designer, fashion stylist... She is a collaborator of many Indian magazines and of the Serbian magazine „Alia Mundi“. She owns a firm known as Indian Translators Group. She lives in Wardha, Maharashtra.
